''ÇOCUKLARA OLUMLU DAVRANIŞ KAZANDIRMAK İÇİN KURALLARIN ETKİSİ''

   Çocuğun olumlu davranışları edinebilmesi bir takım kurallar yolu ile olur. Çocuklar belirlenen kuralların gerekçelerini bilmek ister. Bu olayları anlamlandırmalarını sağlar. Çok sayıda sıkı kural belirlenmesinin çocukların özgürlüğünü ve sağlıklı gelişimlerini etkileyeceğinin unutulmaması gerekir. Ailede kurallar uygulanırken dikkat edilmesi gereken noktalar şu şekildedir:

   *Kuralların sayısı sınırlı olmalı ve kesinlikle her ortamda uygulanmalıdır.

    Kuralların değişmezliği vurgulanmalı ve değiştirilmesi gereken durumda gerekçeleri açıklanmalıdır. Bu kuralların her ortam için geçerli olduğu belirtilmelidir.

   *Kurallar mantıklı olmalı ve çocukların uyabileceği düzeyde olmalıdır.

   “Etrafta başkaları varken ağlama.” veya “Büyüklerinle birlikteyken haklıysan bile itiraz etme.” gibi kurallar makul olmadıkları gibi, çocuğun gelişimine de yardımcı olamaz.

   *Kurallar, çocuktan ne beklediğimizi açıkça ortaya koymalı ve onu yönlendirmelidir.

     Bir çocuk için “ Odanı topla.” soyut bir ifadedir. Bunu yerine “Şimdi odanı toplaman gerekiyor. Kirli kıyafetlerini kirli sepetine atmalısın. Oyuncaklarını oynadıktan sonra oyuncak sepetine koymalı, masanın üzerini düzenlemelisin. ” diyerek açık olunmalı ve yönlendirme yapılmalıdır.

    * Kurallar mümkün olduğu ölçüde olumlu kelimelerle ifade edilmelidir.

     Örneğin; “Oyuncak araban çalışmadığında onu fırlatma.” diyerek çocuğa yalnızca ne yapması gerektiğini söyleyen olumsuz bir ifade kullanmak yerine, çocuğa ne yapması gerektiğini söyleyen olumlu ifade kullanarak “Oyuncak araban çalışmadığında çalıştırmak için babandan yardım alabilirsin.” denilmelidir.

    *Kurallar; gerek anne gerekse baba tarafından tutarlı bir şekilde uygulanmalıdır.

      Kurallar hem anne babaların kendi içlerinde hem de birbirleriyle tutarlı olacak şekilde uygulanmalıdır. Anne ve baba koymuş oldukları kurallara çocuğun uyup uymadığını kontrol etmeli, uymadığında görmezden gelmemelidir. Kurallar tutarlı bir şekilde uygulanmadığı takdirde çocuğun kafası karışacak ve kurallara uymak istemeyecektir. Örneğin; annenin “Yatma saatin geldi.” dediği sırada babanın “Biraz daha otursun” demesi ya da annenin bir gün “Yatma saatin geldi.” derken; ertesi gün geç saatlere kadar oturmasına izin vermesi. 

    *Çocuğa kuralların belirlenmesinde söz hakkı verilmelidir. 

      Çocuklar birçok davranışı model alarak öğrenir. Bu yüzden siz de oluşturduğunuz kurallarda üzerinize düşen kısımları tutarlı bir şekilde uygulayınız. “Akşam yemeğinde tüm aile üyeleri sofra kurmaya yardım eder.” kuralını benimseyen bir ailede, çocuğa hangi görevi üstleneceği sorulabilir. "Masaya ekmek mi, su mu götürmek istersin?" denerek çocuğun seçim yapması sağlanır. Kuralları belirlerken söz hakkı olan çocuk kuralları daha kolay benimser.

    *Model olunmalıdır. 

      Çocuklar birçok davranışı model alarak öğrenir. Bu yüzden siz de oluşturduğunuz kurallarda üzerinize düşen kısımları tutarlı bir şekilde uygulayınız.

     *Kurallar soru olarak değil, kural olarak belirtilmelidir.

       Daha önce kural olarak konulmuş, cevabı bilinen sorular çocuklara sorulmamalıdır. Örneğin “Oyuncaklarını oynadıktan sonra toplamak ister misin?” yerine “Oyuncaklarını oynadıktan sonra toplamalısın.” denilmelidir.